Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang ào ạt lan tỏa, ngành logistics Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển mình mãnh liệt với việc ứng dụng công nghệ cao như Trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain, Internet vạn vật (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data). Nhờ đó, logistics không còn đơn thuần là vận chuyển hàng hóa, mà trở thành yếu tố quan trọng quyết định sự cạnh tranh và tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp.
Bức Tranh Logistics Việt Nam: Tiềm Năng Đầy Hứa Hẹn
Theo đánh giá từ Viet Research, quy mô thị trường logistics Việt Nam đã đạt mốc 80 tỷ USD, chiếm gần 5% GDP. Tuy nhiên, chi phí logistics vẫn cao hơn mặt bằng khu vực áp đặt doanh nghiệp, đặc biệt trong ngành sản xuất và bán lẻ. Bài toán tối ưu chuỗi cung ứng, giảm chi phí, tăng tốc xử lý và tăng độ minh bạch trở thành nhu cầu bức thiết.
Với sự bùng nổ của thương mại điện tử, nhu cầu chuyển đổi số trong logistics ngày càng cao. Tính đến cuối năm 2024, đã có 61% doanh nghiệp Việt Nam áp dụng công nghệ số vào hoạt động logistics, giúc giảm chi phí trung bình 23% và rút ngắn thời gian xử lý đơn hàng đến 35% nhờ tự động hóa.
Trí tuệ nhân tạo, IoT và Big Data: “Bộ ba vàng” của ngành logistics
AI, IoT và Big Data đang làm thay đổi toàn diện ngành logistics. Các hệ thống AI giúc doanh nghiệp dự báo nhu cầu giao nhận, tối ưu tuyến đường, phân tích thông tin phản hồi từ khách hàng nhằm tăng trải nghiệm người dùng.
IoT giúc theo dõi thiết bị và hàng hóa theo thời gian thực. Tại Giao Hàng Tiết Kiệm (GHTK), hệ sinh thái IoT kết nối hàng triệu thiết bị đầu cuối như băng chuyền, máy quét, cám biến, camera… cho phép hệ thống vận hành chia chọn hàng hóa tự động, linh hoạt.
Trong khi đó, Big Data phân tích khối lượng dữ liệu lớn giúc doanh nghiệp ra quyết định nhanh và chính xác hơn trong việc tối ưu hóa độc tuyến, tối ưu kho bãi và điều phối nguồn lực.
Blockchain và tương lai minh bạch của chuỗi cung ứng
Công nghệ Blockchain đang được triển khai trong logistics để giám sát tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Việc sử dụng Blockchain trong hợp đồng vận chuyển, khai báo hải quan hay giao nhận giúp loại bỏ nguy cơ gian lận, giảm thời gian xử lý thủ tục.
Các doanh nghiệp Việt Nam đang dần thí điểm các nền tảng giao dịch Blockchain để đảm bảo đối tác, khách hàng có thể theo dõi toàn bộ quy trình giao nhận và vận chuyển.
Xu hướng “micro fulfillment” đang là lời giải hiệu quả cho đối mặt giao hàng nhanh. Các doanh nghiệp như BEST Express, GHTK hay Viettel Post đầu tư hệ thống kho nhỏ gần khu vực đông dân cư, kết hợp công nghệ xử lý tự động để rút ngắn thời gian xử lý xuất kho.
Nhờ vậy, quy trình từ khi người dùng đặt hàng đến khi nhận hàng chỉ còn tối đa 24-48 giờ. Mô hình này không chỉ tăng hiệu quả giao hàng mà còn giảm áp lực tồn kho trung tâm.
Logistics xanh: Chiến lược bền vững trong tương lai
Bên cạnh đổi mới công nghệ, xu hướng logistics xanh đang được đẩy mạnh do sáp tới nhiều quy định về ESG, Net Zero, thuế carbon được áp dụng tại các thị trường xuất khẩu quan trọng.
DHL, Viettel Post hay Tân Cảng Sài Gòn đã áp dụng các giải pháp giảm phát thải như: thay xe tải thường bằng xe điện, đầu tư thiết bị tiết kiệm năng lượng, chuyển sang vận tải đường thủy hoặc đường sắt.
Tuy nhiên, nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn đang chậm trong cách tiếp cận xu hướng này. Điều này đặt ra nhu cầu hỗ trợ từ chính sách nhà nước và sự đồng hành từ khách hàng quốc tế.
Tương lai logistics Việt Nam: Hướng đến hệ sinh thái số
Tất cả xu hướng trên cho thấy logistics Việt Nam đang bước vào thời đại hệ sinh thái số. Khi các nền tảng công nghệ liên thông với nhau từ kho, vận tải, giao nhận đến khách hàng, doanh nghiệp có thể theo dõi toàn chuỗi cung ứng từ A-Z, ra quyết định nhanh chóng và tối ưu chi phí.
Tương lai sẽ là cuộc chạy đua không chỉ về tốc độ giao hàng, mà còn là sự bền vững, linh hoạt và tối ưu.
XEM THÊM:
Việt Nam – Trung tâm logistics mới của Đông Nam Á
Logistics thương mại điện từ – Cạnh tranh không còn ở sản phẩm mà là ở vận chuyển
Vận chuyển đào mai an toàn, nhanh chóng, uy tín, giá rẻ