Just In Time (JIT) – hay còn gọi là “Sản xuất đúng thời điểm” – là một triết lý quản lý sản xuất hiện đại, được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia phát triển.
JIT có nghĩa là: “Đúng sản phẩm – Đúng số lượng – Đúng nơi – Đúng thời điểm cần thiết”.
Nói một cách đơn giản, JIT giúp doanh nghiệp chỉ sản xuất và cung ứng những gì khách hàng thực sự cần, đúng lúc, đúng chỗ, nhằm giảm tối đa tồn kho, tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
1. Nội dung chính của Just In Time
JIT tập trung vào việc loại bỏ mọi lãng phí trong quá trình sản xuất và phân phối. Mục tiêu cốt lõi gồm:
-
📦 Tồn kho bằng 0 – hạn chế tối đa chi phí lưu kho và ứ đọng vốn.
-
⏱️ Thời gian chờ đợi bằng 0 – quy trình liền mạch, không gián đoạn.
-
💰 Chi phí phát sinh bằng 0 – sản xuất hiệu quả, tiết kiệm tối đa nguồn lực.
Ví dụ nổi bật là hãng xe Toyota (Nhật Bản) đã áp dụng JIT để xây dựng một hệ thống sản xuất tinh gọn, với các nguyên tắc:
-
Just in time (sản xuất tức thời)
-
One piece flow (luồng một sản phẩm)
-
Jidoka (tự động kiểm lỗi)
-
Heijunka (bình chuẩn hóa)
2. Điều kiện áp dụng JIT
Để triển khai JIT thành công, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau:
-
Quy trình sản xuất có tính lặp lại, ổn định.
-
Hệ thống cung ứng nguyên vật liệu và phân phối được lập kế hoạch chi tiết.
-
Sử dụng lô hàng nhỏ, sản xuất theo nhu cầu thay vì sản xuất hàng loạt.
-
Người lao động ở mỗi công đoạn vừa là “nhà sản xuất” vừa là “khách hàng” của công đoạn trước, chịu trách nhiệm kiểm tra và loại bỏ sản phẩm lỗi.
-
Kết hợp nhiều biện pháp hỗ trợ như: luồng một sản phẩm, kiểm soát chất lượng tại chỗ, cân bằng sản xuất hàng ngày.
-
Doanh nghiệp cần có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp để đảm bảo nguyên liệu đến “đúng lúc – đúng số lượng”.
3. Lợi ích khi áp dụng JIT
Việc triển khai JIT mang lại cho doanh nghiệp nhiều lợi ích rõ rệt:
-
Linh hoạt thay đổi quy trình và mẫu mã sản phẩm.
-
Tăng năng suất nhờ loại bỏ thời gian chờ đợi.
-
Nâng cao chất lượng nhờ kiểm soát chặt chẽ từng công đoạn.
-
Giảm diện tích kho bãi, giảm tồn kho và vốn ứ đọng.
-
Hạn chế phế phẩm, giảm sản phẩm lỗi.
-
Giảm chi phí lao động gián tiếp.
-
Tăng sự hài lòng của khách hàng nhờ giao hàng nhanh chóng, chính xác.
4. JIT trong nền kinh tế hiện nay
Trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động, JIT đối mặt với một số thách thức:
-
Biến động kinh tế, cạnh tranh gay gắt, nhu cầu khách hàng thay đổi nhanh.
-
Rủi ro chuỗi cung ứng do dịch bệnh, chiến tranh, biến động nguyên liệu.
-
Chi phí chuyển đổi công nghệ cao đối với doanh nghiệp quy mô lớn.
👉 Tuy nhiên, JIT vẫn chứng minh được hiệu quả nếu doanh nghiệp biết linh hoạt thích ứng, kết hợp với mô hình sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing) và phát triển chuỗi cung ứng bền vững.
Kết luận
Just In Time (JIT) là một chiến lược quản trị sản xuất hiệu quả, giúp doanh nghiệp giảm lãng phí – tối ưu chi phí – nâng cao chất lượng – tăng khả năng cạnh tranh.
Để áp dụng thành công JIT, doanh nghiệp cần xây dựng quy trình sản xuất tinh gọn, hợp tác chặt chẽ với nhà cung cấp, đồng thời duy trì sự linh hoạt trước những biến động của thị trường.
XEM THÊM:
Việt Nam – Trung tâm logistics mới của Đông Nam Á
Logistics thương mại điện từ – Cạnh tranh không còn ở sản phẩm mà là ở vận chuyển
Vận chuyển đào mai an toàn, nhanh chóng, uy tín, giá rẻ