Trong nhiều năm, hành khách đi máy bay đều quen thuộc với yêu cầu từ tiếp viên: “Xin vui lòng chuyển điện thoại sang chế độ máy bay”. Nhưng trong thời đại công nghệ phát triển, mạng 5G phổ biến, wifi trên không được triển khai, nhiều người đặt câu hỏi: Liệu quy định này có còn thực sự cần thiết?
Thói quen bất thành văn trên bầu trời
Trên mỗi chuyến bay, khi cửa máy bay đóng, loa phát thanh vang lên hướng dẫn an toàn, trong đó luôn có đoạn nhắc: “Xin vui lòng tắt điện thoại hoặc để chế độ máy bay”.
Nhiều hành khách thực hiện ngay, coi đây là một phần nghi thức an toàn. Một số khác thì thắc mắc, thậm chí lén lút bật mạng để kiểm tra tin nhắn hoặc chụp ảnh gửi đi. Dù vậy, trong mắt tổ bay, việc đảm bảo mọi hành khách đều tuân thủ là yếu tố không thể thỏa hiệp.
Hai lý do chính của quy định “chế độ máy bay”
Theo các chuyên gia hàng không, quy định này xuất phát từ hai mối quan ngại chính:
-
Nguy cơ gây quá tải cho mạng di động dưới mặt đất
Khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh, điện thoại của hành khách sẽ liên tục kết nối/ngắt kết nối với hàng loạt trạm phát sóng bên dưới. Điều này có thể làm gián đoạn hoạt động của mạng lưới. Ngày nay, nhờ công nghệ viễn thông hiện đại, nguy cơ này giảm đáng kể, nhưng vẫn tồn tại trong một số khu vực. -
Nguy cơ nhiễu sóng với thiết bị bay
Các thiết bị điện tử cá nhân, đặc biệt là điện thoại, có thể phát ra sóng vô tuyến làm nhiễu hệ thống radio, radar, định vị hoặc kết nối với đài kiểm soát không lưu. Hiện tượng này giống như khi loa đặt gần điện thoại và phát ra âm thanh lạ khi có cuộc gọi đến. Với hàng không – nơi an toàn là tuyệt đối – chỉ một nhiễu loạn nhỏ cũng không thể xem nhẹ.
Góc nhìn từ các cơ quan quản lý
-
Cục Hàng không Dân dụng Mỹ (FAA) và Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO) đều duy trì khuyến cáo: hành khách nên để điện thoại ở chế độ máy bay, hạn chế tối đa rủi ro can thiệp vào hệ thống điều khiển.
-
Nhiều hãng hàng không châu Âu thừa nhận: một vài điện thoại quên chuyển chế độ chưa gây nguy hiểm ngay, nhưng nếu hàng trăm thiết bị cùng phát sóng trong không gian kín thì mức độ nhiễu có thể tăng, gây phiền toái cho phi công.
Công nghệ mới và sự thay đổi
Từ năm 2023, Liên minh châu Âu (EU) cho phép hành khách gọi điện trên chuyến bay nhờ công nghệ mạng 5G trên không. Nhiều hãng đã triển khai wifi tốc độ cao, giúp khách vừa bay vừa làm việc hoặc giải trí trực tuyến.
Điều này làm dấy lên tranh luận: nếu đã có wifi và 5G trong khoang, tại sao vẫn cần chế độ máy bay? Câu trả lời nằm ở chỗ: wifi và sóng di động trên máy bay được kiểm soát thông qua hệ thống trạm phát sóng gắn trực tiếp trên máy bay, hoàn toàn tách biệt khỏi mạng dưới mặt đất. Nhờ đó, tín hiệu không ảnh hưởng tới thiết bị điều khiển bay.
Không chỉ là vấn đề kỹ thuật
Ngoài khía cạnh công nghệ, chế độ máy bay còn mang lại nhiều lợi ích khác:
-
Tiết kiệm pin: điện thoại không phải liên tục tìm trạm phát sóng vốn không tồn tại ở độ cao 10.000 mét.
-
Giảm phân tâm: trong lúc cất và hạ cánh – giai đoạn dễ xảy ra sự cố nhất – hành khách nên tập trung lắng nghe hướng dẫn an toàn thay vì chăm chú vào màn hình.
-
Khoảng nghỉ ngơi quý giá: với nhiều người, vài giờ bay chính là lúc “ngắt kết nối”, tạm xa công việc và mạng xã hội.
Tương lai của “chế độ máy bay”
Các chuyên gia dự đoán:
-
Trong 5–10 năm tới, chế độ máy bay có thể được nới lỏng hơn, đặc biệt ở các chuyến bay quốc tế có trang bị công nghệ viễn thông riêng.
-
Tuy nhiên, khả năng bỏ hẳn quy định này là rất thấp, bởi hàng không vốn đặt sự an toàn lên trên hết. Chỉ cần còn một phần rủi ro, việc duy trì chế độ máy bay vẫn được coi là cần thiết.
Kết luận
Quy định “để điện thoại ở chế độ máy bay” không chỉ dựa trên lý do kỹ thuật, mà còn là một biện pháp phòng ngừa mang tính an toàn tuyệt đối. Trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng, quy định này có thể được điều chỉnh linh hoạt, nhưng sẽ khó biến mất hoàn toàn.
Bởi lẽ, trên bầu trời – nơi “không có vi phạm nào là nhỏ” – an toàn luôn là nguyên tắc bất di bất dịch.
XEM THÊM:
Việt Nam – Trung tâm logistics mới của Đông Nam Á
Logistics thương mại điện từ – Cạnh tranh không còn ở sản phẩm mà là ở vận chuyển
Vận chuyển đào mai an toàn, nhanh chóng, uy tín, giá rẻ