Các Thủ Tục Cần Có Khi Xuất Khẩu Xoài Tươi Từ Việt Nam Sang Nhật Bản
Nhật Bản là một trong những thị trường nhập khẩu trái cây tươi có tiêu chuẩn cao nhất thế giới. Đây cũng là thị trường đặc biệt quan tâm đến trái cây Việt Nam, nhất là các loại trái cây nhiệt đới như xoài, thanh long và chuối. Trong đó, xoài Việt Nam đã chính thức được phép nhập khẩu vào Nhật Bản và ngày càng có chỗ đứng vững chắc nhờ hương vị đặc trưng, độ ngọt cao và mùa vụ dồi dào.
Tuy nhiên, để đưa xoài tươi vào thị trường Nhật, doanh nghiệp phải tuân thủ hàng loạt thủ tục khắt khe liên quan đến kiểm dịch thực vật, chứng nhận vùng trồng, xử lý hơi nước nóng (VHT) và đảm bảo quy trình canh tác sạch. Bài viết dưới đây tổng hợp đầy đủ, rõ ràng và chuyên nghiệp nhất những thủ tục cần thiết khi xuất khẩu xoài tươi sang Nhật Bản, giúp doanh nghiệp tránh rủi ro và tăng khả năng thông quan thành công.
1. Yêu cầu chung của Nhật Bản đối với xoài tươi nhập khẩu
Nhật Bản là quốc gia kiểm soát rất chặt việc nhập trái cây để bảo vệ hệ sinh thái. Xoài Việt Nam muốn vào Nhật phải tuân thủ các yêu cầu bắt buộc:
-
Xoài phải đến từ vùng trồng được cấp mã số bởi Bộ Nông nghiệp & PTNT Việt Nam.
-
Cơ sở đóng gói cũng phải có mã số đóng gói và được Nhật Bản công nhận.
-
Trái xoài phải được xử lý hơi nước nóng VHT theo yêu cầu của Bộ Nông – Lâm – Ngư nghiệp Nhật Bản (MAFF).
-
Chất lượng phải đồng đều, không sâu bệnh, không có dư lượng thuốc BVTV vượt chuẩn.
-
Đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
Nhật đặc biệt kiểm soát sâu bệnh như ruồi đục quả, nấm, và các vi sinh vật gây hại khác, nên mọi quy trình phải tuân thủ nghiêm ngặt.
2. Các tiêu chuẩn chất lượng xoài xuất khẩu sang Nhật Bản
Để được chấp nhận vào Nhật, xoài tươi Việt Nam phải đáp ứng:
2.1. Chỉ tiêu chất lượng
-
Trái đồng đều về màu sắc, kích thước và trọng lượng
-
Không bầm dập, không nứt, không có đốm đen
-
Không mang sâu bệnh
-
Độ chín vừa phải (thường 80–90%)
-
Độ Brix đạt yêu cầu theo từng giống
-
Không tồn dư hóa chất bị cấm
2.2. Dư lượng thuốc BVTV (MRL)
Nhật Bản có hệ thống MRL nghiêm ngặt nhất châu Á.
Doanh nghiệp phải:
-
Kiểm soát chặt thuốc BVTV tại vùng trồng
-
Lấy mẫu kiểm nghiệm trước khi thu hoạch
-
Ưu tiên sử dụng thuốc nằm trong danh mục được MAFF cho phép
2.3. Yêu cầu bao bì – nhãn mác
Bao bì phải:
-
Sử dụng vật liệu an toàn cho thực phẩm
-
Có nhãn tiếng Anh hoặc tiếng Nhật
-
Thể hiện mã số vùng trồng, mã số đóng gói
-
Hạn dùng – số lô – ngày xử lý VHT
3. Các giấy tờ và điều kiện doanh nghiệp Việt Nam phải có
3.1. Mã số vùng trồng (Plantation Code)
Để được cấp mã số vùng trồng, nhà vườn phải:
-
Áp dụng quy trình VietGAP/GlobalGAP
-
Có hệ thống ghi chép nhật ký canh tác
-
Tuân thủ yêu cầu kiểm soát sâu bệnh
-
Được Cục BVTV kiểm tra và cấp mã số
3.2. Mã số cơ sở đóng gói
Doanh nghiệp đóng gói phải:
-
Có cơ sở vật chất đảm bảo an toàn vệ sinh
-
Khu vực làm sạch, phân loại, xử lý riêng biệt
-
Được kiểm tra bởi Bộ Nông nghiệp Việt Nam và MAFF Nhật Bản
-
Có hệ thống quản lý truy xuất nguồn gốc
3.3. Chứng nhận xử lý hơi nước nóng (VHT)
Xoài tươi xuất sang Nhật bắt buộc phải xử lý VHT để tiêu diệt sâu bệnh.
Điều kiện:
-
Xử lý trong phòng VHT được MAFF công nhận
-
Có nhân viên kỹ thuật giám sát
-
Có nhật ký xử lý đầy đủ thông số
3.4. Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate – PC)
Do Cục Bảo vệ Thực vật cấp sau khi kiểm tra lô hàng.
PC phải ghi rõ:
-
Mã vùng trồng
-
Mã cơ sở đóng gói
-
Số lượng – lô hàng – ngày xử lý
-
Kết quả kiểm dịch
3.5. Chứng từ xuất khẩu cơ bản
Bao gồm:
-
Hóa đơn thương mại (Invoice)
-
Phiếu đóng gói (Packing list)
-
Vận đơn (Airway bill hoặc Bill of Lading)
-
C/O Form AJ (xuất đi Nhật – hệ FTA ASEAN–Japan)
4. Quy trình xuất khẩu xoài sang Nhật Bản
Bước 1: Thu mua từ vùng trồng đạt chuẩn
-
Lựa chọn xoài từ các vùng trồng có mã số
-
Kiểm tra sơ bộ chất lượng, độ sâu bệnh
Bước 2: Tiền xử lý và phân loại
-
Rửa sạch, làm khô
-
Tách theo size chuẩn: 350g – 450g – 550g
-
Loại bỏ những trái lỗi
Bước 3: Xử lý hơi nước nóng (VHT)
Thông số thường dùng:
-
Nhiệt độ 46–48°C
-
Thời gian 20–30 phút tùy giống
Quá trình được giám sát và ghi chép đầy đủ.
Bước 4: Đóng gói và dán nhãn
-
Dùng hộp carton hoặc khay nhựa an toàn
-
Dán nhãn theo quy định MAFF
-
Thể hiện đầy đủ thông tin truy xuất
Bước 5: Kiểm dịch thực vật và cấp PC
Cục BVTV sẽ:
-
Kiểm tra lô hàng
-
Kiểm tra mã số vùng trồng – mã số đóng gói
-
Kiểm tra chứng nhận xử lý VHT
-
Cấp PC nếu đạt
Bước 6: Hoàn thiện bộ chứng từ xuất khẩu
Doanh nghiệp bổ sung:
-
Invoice
-
Packing list
-
C/O Form AJ
-
PC
-
Kết quả test dư lượng
Bước 7: Vận chuyển sang Nhật Bản
Xoài thường xuất bằng:
-
Đường hàng không (giá cao nhưng đảm bảo chất lượng)
-
Đường biển (container lạnh, chi phí thấp hơn nhưng phải rất cẩn thận về nhiệt độ)
Bước 8: Kiểm tra tại cảng Nhật Bản
Hải quan Nhật sẽ:
-
Kiểm tra PC
-
Kiểm tra chất lượng, bao bì
-
Lấy mẫu test MRL
-
Đối chiếu quy trình VHT
Nếu đạt, lô hàng được thông quan.
5. Những lưu ý quan trọng khi xuất khẩu xoài sang Nhật
5.1. Không để dư lượng thuốc BVTV vượt mức
Nhật rất nghiêm, nhiều lô xoài bị trả về vì:
-
Dư lượng cao
-
Sử dụng thuốc không nằm trong danh mục
5.2. Tuân thủ chặt quy trình VHT
Nếu xử lý không đúng:
-
Ruồi đục quả có thể còn sót
-
Nhật sẽ lập tức từ chối lô hàng
5.3. Giữ lạnh đúng chuẩn
Xoài phải được:
-
Bảo quản 10–13°C
-
Độ ẩm 85–95%
Sai nhiệt độ → trái bị thâm, giảm phẩm chất.
5.4. Chọn giống phù hợp
Nhật chuộng:
-
Xoài Cát Chu
-
Xoài Keo
-
Xoài Hòa Lộc (cao cấp)
Kết luận
Xuất khẩu xoài tươi sang Nhật Bản mang lại giá trị rất cao nhưng đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ quy trình kỹ thuật – kiểm dịch – truy xuất nguồn gốc cực kỳ nghiêm ngặt. Việc nắm rõ các thủ tục như mã vùng trồng, mã cơ sở đóng gói, xử lý VHT và hoàn thiện hồ sơ chứng từ sẽ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro và tăng tỷ lệ thông quan thành công.
Xem thêm:
Các Thủ Tục Cần Có Khi Xuất Khẩu Gạo Sang Philippines: Hướng Dẫn Chi Tiết Cho Doanh Nghiệp Việt Nam
Dịch vụ khai báo hải quan hàng cargo tại ALS