Các Thủ Tục Cần Có Khi Xuất Khẩu Gạo Sang Philippines: Hướng Dẫn Chi Tiết Cho Doanh Nghiệp Việt Nam

Philippines từ nhiều năm nay là một trong những thị trường nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới và cũng là đối tác quan trọng của Việt Nam. Mỗi năm, Philippines nhập hàng triệu tấn gạo, trong đó Việt Nam thường chiếm tỷ trọng cao nhờ chất lượng gạo ổn định, giá thành cạnh tranh và lợi thế vị trí địa lý. Tuy nhiên, để đưa gạo Việt Nam vào thị trường này, doanh nghiệp phải trải qua hàng loạt thủ tục và yêu cầu nghiêm ngặt.

Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp đầy đủ và chuyên nghiệp nhất các thủ tục cần có khi xuất khẩu gạo sang Philippines, giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro, tiết kiệm thời gian và đảm bảo tuân thủ đúng quy định quốc tế.

1. Tìm hiểu quy định nhập khẩu gạo của Philippines

Trước khi tiến hành bất kỳ giao dịch nào, doanh nghiệp cần nắm rõ khung pháp lý của Philippines. Theo quy định hiện hành, hoạt động nhập khẩu gạo tại Philippines được quản lý bởi:

• Bureau of Plant Industry (BPI) – Cơ quan Kiểm dịch Thực vật Philippines

• Department of Agriculture (DA) – Bộ Nông nghiệp Philippines

• National Food Authority (NFA) – Cơ quan Lương thực Quốc gia

Philippines yêu cầu gạo nhập khẩu phải có đầy đủ chứng nhận kiểm dịch, an toàn thực phẩm và giấy phép của BPI. Ngoài ra, tùy từng giai đoạn, quốc gia này có thể áp dụng quota hoặc mức thuế nhập khẩu thay đổi, nên doanh nghiệp cần cập nhật thường xuyên.

2. Các tiêu chuẩn chất lượng gạo xuất khẩu sang Philippines

Để gạo Việt Nam được thông quan thuận lợi, sản phẩm phải đáp ứng:

2.1. Tiêu chuẩn chất lượng

Một số nhóm gạo thường được Philippines nhập khẩu gồm:

• Gạo trắng hạt dài 5%–25% tấm

• Gạo thơm (Jasmine, Hom Mali, ST24, ST25, các loại gạo thơm Việt Nam tương đương)

• Gạo nếp

Các chỉ tiêu chất lượng phải đạt yêu cầu:

• Độ tấm theo hợp đồng

• Độ ẩm thường dưới 14%

• Hạt vàng – hạt đỏ – hạt sọc giới hạn theo tiêu chuẩn

• Không nhiễm mọt, tạp chất thấp

• Màu sắc đồng đều, không mốc

2.2. Yêu cầu an toàn thực phẩm

Philippines kiểm tra gắt gao về:

• Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật

• Kim loại nặng

• Vi sinh vật gây hại

• Độc tố vi nấm (dạng aflatoxin)

Doanh nghiệp cần có hệ thống kiểm soát chất lượng theo chuẩn HACCP, ISO 22000 hoặc tương đương để đảm bảo đáp ứng yêu cầu.

3. Giấy phép và thủ tục từ phía Việt Nam

Khi xuất khẩu gạo sang Philippines, doanh nghiệp cần hoàn thiện các giấy tờ sau:

3.1. Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh ngành nghề xuất khẩu gạo

Doanh nghiệp phải có ngành nghề “xuất khẩu gạo” trong giấy đăng ký kinh doanh và đáp ứng điều kiện theo Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo.

3.2. Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo

Doanh nghiệp phải sở hữu:

• Kho chứa đạt chuẩn

• Cơ sở xay xát, lau bóng đạt quy mô theo quy định

• Hệ thống quản lý chất lượng

Nếu doanh nghiệp không có kho – nhà máy, có thể hợp tác với đơn vị được cấp phép.

3.3. Hợp đồng mua bán gạo quốc tế (Sales Contract)

Hợp đồng tối thiểu phải có:

• Chủng loại gạo (specifications)

• Chế độ giao hàng (Incoterms 2020 – thường là FOB hoặc CIF)

• Số lượng – đơn giá – thời gian giao

• Yêu cầu đóng gói – bao bì

• Điều khoản chất lượng và điều khoản trọng tài

4. Các giấy tờ cần cung cấp cho Philippines

4.1. Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate – PC)

Do Cục Bảo vệ Thực vật Việt Nam cấp. Đây là giấy tờ bắt buộc khi nhập khẩu gạo vào Philippines.

Sau khi kiểm tra lô hàng, cơ quan kiểm dịch sẽ cấp PC nếu gạo không nhiễm sinh vật gây hại và đáp ứng yêu cầu vệ sinh.

4.2. Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O Form B hoặc Form D nếu áp dụng)

Tùy thuộc quy định ưu đãi thuế quan từng thời kỳ:

• C/O Form D nếu Philippines áp dụng ưu đãi thuế ASEAN (ATIGA).

• C/O Form B nếu theo cơ chế thương mại thông thường.

C/O giúp doanh nghiệp giảm thuế và chứng minh nguồn gốc gạo.

4.3. Giấy chứng nhận chất lượng – phân tích (COA/Quality Certificate)

Được cấp bởi:

• Doanh nghiệp uy tín

• Trung tâm phân tích

• Phòng kiểm nghiệm độc lập

Bao gồm thông tin:

• Độ tấm

• Độ ẩm

• Tạp chất

• Tỷ lệ hạt vàng – đỏ – bạc phấn

4.4. Giấy phép nhập khẩu từ phía người mua tại Philippines

Đối tác nhập khẩu phải có giấy:

• Sanitary and Phytosanitary Import Clearance (SPSIC) do BPI cấp

• Giấy phép kinh doanh nhập khẩu gạo

Không có SPSIC, hải quan Philippines sẽ từ chối lô hàng.

5. Quy trình xuất khẩu gạo sang Philippines

Bước 1: Ký hợp đồng và thống nhất tiêu chuẩn

Hai bên thống nhất:

• Chủng loại gạo

• Định mức chất lượng

• Điều kiện giao hàng

• Phương thức vận chuyển

Bước 2: Chuẩn bị hàng và kiểm định

Doanh nghiệp tiến hành:

• Xay xát – sấy – đóng bao

• Kiểm định chất lượng

• Xông hơi khử trùng (fumigation)

Bước 3: Đăng ký kiểm dịch và xin cấp PC

Sau nghiệm thu, Cục BVTV kiểm tra lô hàng và cấp PC.

Bước 4: Làm thủ tục hải quan

Doanh nghiệp cung cấp bộ hồ sơ gồm:

• Tờ khai hải quan

• Hợp đồng – hóa đơn – packing list

• PC

• C/O

• COA

Bước 5: Vận tải và giao hàng

Hàng được vận chuyển bằng đường biển sang cảng Philippines như:

• Manila

• Cebu

• Davao

Bước 6: Kiểm tra tại cảng Philippines

Hàng sẽ được:

• Kiểm dịch lại

• Kiểm tra an toàn thực phẩm

• Đối chiếu SPSIC

Nếu đạt yêu cầu, lô hàng được thông quan.

6. Những lưu ý quan trọng để tránh rủi ro

6.1. Cập nhật chính sách nhập khẩu của Philippines

Philippines thường thay đổi:

• Thuế nhập khẩu

• Hạn ngạch

• Điều kiện SPS

Doanh nghiệp nên cập nhật thông tin định kỳ.

6.2. Minh bạch chất lượng – tuân thủ hợp đồng

Một số rủi ro phổ biến:

• Gạo bị đánh giá chất lượng không đạt

• Chênh lệch độ tấm, độ ẩm

• Mọt phát sinh trong quá trình vận chuyển

Do đó cần quản lý chất lượng nghiêm ngặt.

6.3. Lựa chọn đối tác uy tín

Tại Philippines từng xảy ra các trường hợp:

• Nhập khẩu không đúng giấy phép

• Thanh toán chậm

• Tranh chấp chất lượng

Doanh nghiệp nên kiểm tra uy tín đối tác trước khi ký hợp đồng.

Kết luận

Xuất khẩu gạo sang Philippines là cơ hội lớn nhưng cũng đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý, giấy phép, chứng nhận chất lượng và tuân thủ quy trình kiểm dịch nghiêm ngặt. Việc hiểu rõ các thủ tục từ Việt Nam đến Philippines sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế rủi ro, nâng cao uy tín và tối ưu hóa hiệu quả kinh doanh.

Xem thêm:

Các Thủ Tục Cần Có Khi Xuất Khẩu Hạt Điều Sấy Sang Trung Quốc

Dịch vụ khai báo hải quan trọn gói, giá rẻ tại