Part number là gì?

Part number là gì?

Part number (viết tắt là P/N) là một dãy ký tự do nhà sản xuất quy định cho từng loại linh kiện, chi tiết hoặc bộ phận sản phẩm. Mỗi mã part number thường bao gồm chữ cái, số hoặc ký hiệu, được sắp xếp theo một quy ước nhất định để phản ánh các đặc điểm nhận dạng của sản phẩm như: Loại vật liệu, kích thước, hình dáng, phiên bản,…

Part number còn được gọi là mã số linh kiện hay mã định danh sản phẩm, đóng vai trò như “ngôn ngữ chung” giữa bộ phận sản xuất, kho vận, kỹ thuật và mua hàng. Khác với tên gọi thương mại chung chung, part number chứa đựng những thông tin kỹ thuật cốt lõi và không thay đổi trong suốt vòng đời sản phẩm. Dựa vào mã P/N, doanh nghiệp có thể xác định đúng loại chi tiết, linh kiện trong hệ thống quản lý sản phẩm, tránh nhầm lẫn trong quá trình sản xuất, đặt hàng, sửa chữa và thay thế.

Cấu trúc và cách đọc mã part number

Mặc dù không có quy tắc chung về cấu trúc của mã linh kiện áp dụng cho tất cả các ngành. Tuy nhiên, việc tạo part number thường được các doanh nghiệp tuân theo những nguyên tắc cơ bản để đảm bảo tính logic và hiệu quả.

Các thành phần phổ biến trong mã part number gồm:

• Mã nhà sản xuất (Manufacturer code): Thường là một hoặc vài ký tự đầu tiên để chỉ ra thương hiệu.
• Mã dòng sản phẩm (Product series): Phân loại sản phẩm theo dòng, chủng loại cụ thể. Ví dụ: các dòng chip xử lý, các dòng máy bơm công nghiệp.
• Thông số kỹ thuật (Specification code): Đây là phần phức tạp nhất, chứa đựng các thông tin chi tiết về tính năng sản phẩm (ví dụ: Kích thước, vật liệu, màu sắc,…)
• Mã phiên bản (Revision code): Các ký tự cuối cùng thường được dùng để chỉ các phiên bản của sản phẩm.

Ví dụ part number: SAM-A100-T2B-03. Cách đọc thông tin part number này như sau:

• SAM: Mã nhà sản xuất (ở đây nhà sản xuất là Samsung)
• A100: Mã dòng sản phẩm, có thể là “dòng A100”.
• T2B: Mã thông số kỹ thuật. Trong đó, T là chất liệu (titanium), 2 là kích thước, B là màu sắc (blue)
• 03: Mã phiên bản thứ ba.

Đặc điểm part number của sản phẩm

Part number sở hữu những đặc điểm quan trọng giúp tối ưu hóa việc quản lý sản phẩm trong môi trường kinh doanh. Hiểu rõ các đặc điểm này sẽ giúp doanh nghiệp áp dụng hiệu quả hơn trong thực tế. Dưới đây là một số điểm đặc trưng của mã part number sản phẩm:

• Tính duy nhất: Mỗi part number chỉ đại diện cho một loại linh kiện hoặc chi tiết duy nhất để đảm bảo không có sự nhầm lẫn giữa các sản phẩm khác nhau.
• Khả năng mở rộng: Hệ thống part number có thể phát triển theo thời gian khi doanh nghiệp bổ sung thêm sản phẩm mới.
• Chuẩn hóa trong quản lý: Các phòng ban (mua hàng, kho vận, sản xuất, kỹ thuật) đều dùng chung một mã, giảm rủi ro nhầm lẫn.
• Khả năng truy xuất: Thông qua thông tin mã P/N, doanh nghiệp dễ dàng theo dõi nguồn gốc, lô sản xuất, và vòng đời của linh kiện.

Nguyên tắc thiết kế part number hiệu quả

Để mã P/N phát huy được hết hiệu quả, khi thiết kế, doanh nghiệp cần lưu ý một số nguyên tắc dưới đây:

• Tính nhất quán: Tất cả mã part number trong hệ thống sản phẩm phải tuân theo cùng một logic và cấu trúc. Điều này giúp nhân viên dễ dàng học cách đọc và sử dụng, đồng thời giảm thiểu sai sót trong quá trình vận hành.
• Tính mở rộng: Hệ thống part number cần có đủ không gian chứa các sản phẩm mới trong tương lai mà không cần thay đổi cấu trúc cơ bản. Điều này giúp doanh nghiệp tránh được tình trạng phải tái cấu trúc hệ thống mã số linh kiện khi mở rộng danh mục sản phẩm.
• Tính dễ đọc và dễ nhớ: Nếu mã P/N quá dài hoặc phức tạp sẽ gây khó khăn cho nhân viên trong việc giao tiếp và xử lý thông tin. Việc sử dụng các ký tự có ý nghĩa thay vì chuỗi số ngẫu nhiên sẽ giúp doanh nghiệp tăng hiệu quả sử dụng part number.

Vai trò của part number trong quản lý sản xuất

Part number mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp ở nhiều khía cạnh khác nhau như:

Xác định chính xác chi tiết, linh kiện

Mã số linh kiện P/N giúp nhà sản xuất và các bên liên quan xác định đúng chi tiết, linh kiện cần sử dụng, tránh nhầm lẫn với các sản phẩm có hình dáng hoặc chức năng tương tự. Nếu không có part number, quá trình này sẽ tốn rất nhiều thời gian và tiềm ẩn nhiều nguy cơ sai sót.

Tối ưu hóa quản lý tồn kho

Mã part number giúp doanh nghiệp theo dõi chính xác từng mặt hàng trong kho. Thay vì quản lý theo tên sản phẩm có thể gây nhầm lẫn, hệ thống part number đảm bảo việc nhập, xuất và kiểm kê kho được thực hiện chính xác. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể giảm thiểu tối đa tình trạng thừa/thiếu hàng, tối ưu hóa chi phí lưu kho và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động.

Hỗ trợ kiểm soát chất lượng toàn diện

Trong chuỗi cung ứng sản xuất, chọn sai linh kiện có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm. Khi sử dụng phương pháp part number, doanh nghiệp có thể đảm bảo công nhân và robot lấy đúng linh kiện để thực hiện lắp ráp hoặc bảo trì sửa chữa, tránh gây ra các vấn đề về hiệu suất và an toàn.

Hỗ trợ truy xuất nguồn gốc nhanh chóng

Mã part number của sản phẩm thường chứa các thông tin quan trọng liên quan đến nhà sản xuất và thông số kỹ thuật của sản phẩm. Nhờ đó, khi có vấn đề phát sinh liên quan đến chất lượng, nhà sản xuất có thể dựa vào mã P/N để truy xuất thông tin về lô hàng, ngày sản xuất và nhà cung cấp linh kiện, giúp việc xử lý sự cố trở nên hiệu quả hơn.

Cải thiện dịch vụ khách hàng

Khi khách hàng cần bảo hành hoặc mua linh kiện thay thế, dựa vào thông tin part number, nhân viên hỗ trợ và bộ phận kỹ thuật có thể ngay lập tức xác định được sản phẩm sử dụng. Từ đó, rút ngắn thời gian giải quyết vấn đề, nâng cao trải nghiệm cho khách hàng.

Nền tảng cho số hóa và nhà máy thông minh

Part number của sản phẩm chính là dữ liệu đầu vào quan trọng cho các hệ thống ERP, MES, WMS. Nhờ được mã hóa rõ ràng, mã số linh kiện P/N cho phép doanh nghiệp tự động hóa quy trình quản lý vật tư, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và đồng bộ dữ liệu giữa các phòng ban.

Sự khác biệt giữa Part Number (P/N), Serial Number (S/N) và Model Number (M/N)

Mặc dù part number, serial number và model number đều là mã định danh, nhưng mỗi loại mã lại có một mục đích và phạm vi sử dụng hoàn toàn khác nhau. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng ba khái niệm này:

Tiêu chí	Part Number (P/N)	Serial Number (S/N)	Model Number (M/N)
Khái niệm	Mã định danh cho một chi tiết, linh kiện hoặc phù tùng cụ thể trong sản phẩm loại sản phẩm.	Mã duy nhất cho từng sản phẩm được sản xuất	Mã đại diện cho dòng sản phẩm
Phạm vi ứng dụng	Hỗ trợ quản lý linh kiện, đặt hàng hoặc thay thế	Theo dõi vòng đời sản phẩm và quản lý bảo hành	Xác định dòng sản phẩm. Thường xuất hiện trên các tài liệu quảng cáo hoặc bao bì sản phẩm
Thời gian gán mã	Việc gán mã thường được thực hiên trước khi lắp ráp	Gán mã cho từng sản phẩm sau khi sản xuất xong	Gán mã khi thiết kế và đưa ra thị trường
Ứng dụng	Kho vận, mua hàng, bảo trì	Bảo hành, truy xuất sản phẩm	Marketing, phân loại dòng sản phẩm
Ví dụ	P/N: Intel Core i7-13700K	S/N: SA123456789	M/N: Galaxy Z Flip7

Ví dụ các ứng dụng của part number (P/N) trong thực tế

Để hiểu rõ hơn về cách thức hoạt động của part number trong thực tế, chúng ta hãy xem xét các ví dụ cụ thể dưới đây:

• Trong ngành công nghiệp ô tô: Để tạo ra một chiếc xe ô tô, nhà sản xuất phải sử dụng đển hàng chục nghìn linh kiện. Nếu chỉ gọi tên chung như “bu lông”, “ốc vít” hay “bánh răng”, khả năng nhầm lẫn là rất cao. Thay vào đó, nhà sản xuất sẽ quy định part number riêng biệt cho từng loại linh kiện với kích thước, vật liệu, độ bền cụ thể. Nhờ đó, quy trình sản xuất và bảo trì được đảm bảo chính xác.
• Ngành điện tử: Mã P/N được sử dụng để phân biệt các linh kiện, chi tiết trong sản phẩm điện tử. Dựa vào mã định danh này, các trung tâm bảo hành và cửa hàng linh kiện có thể tìm kiếm và cung cấp đúng phụ tùng cần thiết cho từng model cụ thể.
• Ngành dược phẩm: Các công ty dược phẩm sử dụng part number để quản lý các lô thuốc, ví dụ như “PFE-CV19-001” là ký hiệu chỉ một lô vaccine COVID-19 cụ thể của Pfizer.

XEM THÊM:

Chuỗi cung ứng lạnh – “Huyết mạch” cho ngành thực phẩm và dược phẩmphẩm

Chuyển đổi số trong logistics – Không phải lựa chọn mà là bắt buộc

Gửi thực phẩm khô cho du học sinh châu Âu, sách vở, hải sản khô